دیدگاه‌های سردبیر همشهری آنلاین در قبال خبر رسانی در شبکه‌های اجتماعی

دکتر یونس شکرخواه سردبیر همشهری آنلاین در این مراسم سخنرانی کرد. چکیده دیدگاه‌های وی در قبال بحث خبر رسانی در شبکه‌های اجتماعی در پی می‌آید:

• مقایسه شبکه‌های اجتماعی با دنیای رروزنامه‌نگاری را فقط در یک صورت می‌توان صورت داد و آن اینکه اگر خبری در رسانه وجود نداشته باشد؛ مخاطب مجبور به پیگیری آن از طریق شبکه‌های اجتماعی می‌شود. عمده اخباری که بر روی شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، چندان موثق نیست و انتظاری به غیر از این از شبکه اجتماعی غلط است. برای اعتماد به این شبکه‌ها باید سواد رسانه‌ای خود را بالا ببریم. پس نمی‌توان انتظار درستی اخبار را در شبکه‌های اجتماعی داشت. روزنامه‌نگاری در کانون اتفاقات قرار دارد و چشم سوم مخاطبان است. مشروعیتی که روزنامه‌نگاران دارند، در شبکه‌های اجتماعی ندارند. هر کس می‌تواند در شبکه‌های اجتماعی یک نوع به اصطلاح روزنامه‌نگاری بدون کارت را تجربه کند؛ اما خبرهایش سندیت و مشروعیت لازم را به سختی کسب می‌کند. این روزنامه‌نگار است که می‌تواند به خبر سندیت ببخشد و به صورت تحقیقی با آن برخورد کند؛ کاربر عادی نمی‌داند دست یافتن به مشروعیت و سندیت تا چه اندازه سخت است.

• شبکه‌های اجتماعی از لحاظ بافت و ساختار اساساً مرکز گریز هستند و به همین خاطر به لحاظ ماهوی با رسانه‌های جریان اصلی متفاوت هستند. شبکه‌های اجتماعی به کندوی عسلی شبیه هستند که زنبورهای متفاوتی دارد و هر زنبوری در آن می‌تواند ترجیح دهد یکی را لایک (like) یا فالو (follow) کند و دیگری را نه.

• کاربران شبکه‌های اجتماعی نیاز به آموزش از جانب روزنامه‌نگاران ندارند. به کسی چه ارتباطی دارد که من می‌خواهم خانه خود را چگونه اداره کنم اما این آموزش را می‌توانیم برای روزنامه نگاران در نظر بگیریم.

• روزنامه‌نگاری حرفه‌ای در عرصه عکس و فیلم در حال باختن به شبکه‌های اجتماعی است. شبکه‌های اجتماعی به دلیل اینکه از نظر عددی به بیش از یک میلیارد نفر می‌رسند شانس بیشتری برای پیروزی در بخش فیلم و عکس دارند و فکر می‌کنم در آینده در حوزه صدا هم رسانه‌های چاپی هم بازی را به شبکه‌های اجتماعی خواهند باخت. با این حال، رسانه‌های اجتماعی به صورت لحظه‌ای و سانتی‌مانتال به موضوعات می‌پردازند و عموما برخورد تحقیقی با مسائل ندارند.

• کاربران شبکه‌های اجتماعی کارهایی را بلد نیستند که روزنامه نگاران آنها را به خوبی بلدند و به همین دلیل است که همچنان رسانه‌های حرفه‌ای جایگاه خود را حفظ کرده‌اند.

• باید دست روزنامه نگاران را باز بگذاریم و آن‌ها ار از تماس و حضور در شبکه‌های اجتماعی منع نکنیم و بدانیم شبکه اجتماعی یک حوزه خبری است که باید به آن مدام سر بزنیم. به روزنامه‌نگاران می‌توان آموخت که شبکه‌های اجتماعی یک حوزه خبری جدید هستند. : اصلی‌ترین ارزش خبری برای روزنامه نگاران کماکان ارزش فراگیری و دربرگیری است بنابراین شبکه‌های اجتماعی را باید به عنوان پدیده‌ای فراگیر درنظر بگیریم. روزنامه‌نگاران باید بیاموزند که چگونه از قابلیت‌های شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی در خبررسانی استفاده کنند. روزنامه نگاران باید به طور مستقل با منابعی که مورد استناد کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار می‌گیرند؛ به عنوان منبع خبری گفتگو کنند و در واقع به تعقیب خبری موضوع از زاویه خودشان بپردازند و صرفا به نقل قول کردن از شبکه‌های اجتماعی اکتفا نکنند.

• روزنامه‌نگاران اگر می‌خواهند سوژه‌ای را به صورت حرفه‌ای مطرح کنند می‌توانند سوژه‌هایشان را در شبکه‌های اجتماعی مطرح کنند؛ به بحث بگذارند و نظر سنجی کنند و از بازخوردهای کاربران آن‌ها به خوبی سود ببرند.

• شبکه‌های اجتماعی رقیب رسانه‌ها نیستند. شبکه‌های اجتماعی برای خودشان سبک‌های متفاوت روایت را ایجاد کرده‌اند اما بر روی کار روزنامه‌نگاران حرفه‌ای تاثیری نگذاشته‌اند.

• در هر نقطه‌ از جهان که نهادهای مدنی محدودیت داشته باشند، شبکه‌های اجتماعی در آن نقاط بیشتر مطرح می‌شوند. در آمریکا و کشورهای اروپایی، بسیاری از شهروندان حتی نمی‌دانند فیس بوک چیست و البته برخی هم عضوهای فعال شبکه‌های اجتماعی هستند. شبکه‌های اجتماعی جریان‌ساز اصلی نیستند هر جا نهادهای مدنی در معذوریت باشد این شبکه‌ها بیشتر نمود پیدا می‌کنند.

• شبکه‌های اجتماعی، تمپیلیت از پیش تعریف شده‌ای دارند. دارایی‌های کاربران در شبکه‌های اجتماعی گوناگون متعلق به آن شبکه‌ها است و دیگر امکان انتقال و جابه جایی وجود ندارد شما نمی‌توانید مطلب خودتان را مثلا از توئیتر به فیسبوک ببرید و در نهایت زمانی که تمایل به ادامه فعالیت نداشته باشید، فقط می‌توانید صفحه خود را متوقف کنید.
• خبر رسانی در شبکه‌های اجتماعی؛ گزارش یک نشست